آشنایی با رشته مهندسی فناوری اطلاعات (قسمت اول)

فناوری اطلاعات چیست؟

Information Technology یک واژه نسبتاً جدید است و شاید جایگزین مناسب و خوبی نباشد که به زبان انگلیسی اضافه شده است. مترادف آن در فرانسه Informatique و در روسی Informatika می باشد.

برای بسیاری از مردم، فناوری اطلاعات مترادف با یک فناوری جدید است که از وسایل دارای ریز پردازنده استفاده می کند. مانند: ریزکامپیوترها، تجهیزات اتوماتیک، واژه پردازها و غیره . اما استفاده از دست ساخته های بشر برای گردآوری، تولید، ارتباطات، ثبت و ضبط، بازآرایی و استخراج اطلاعات به زمانی فراتر از زمان حاضر باز می گردد. برای حرفه ای ها، به معنای معرفی یک دوره جدید است. فناوری اطلاعات، اندیشه ای است برای آنکه اصول، رویه و واژگان کار با اطلاعات می تواند در یک الگوی سیستماتیک متحد رفتار کنند. بدبینان ممکن است بگویند که واژه فناوری اطلاعات فقط تلاش می کند که برخی از پیشرفتهای هدفمند تجاری الکترونیک و حرکات هدفمند سیاسی برای کنترل دستیابی به اطلاعات را ارزشمند سازد.

حقیقت پشت این رفتار هر چه باشد، برای آنکه فناوری اطلاعات بتواند به عنوان یک فناوری یعنی کاربرد یک علم کاربردی باشد، باید دانش شناخته شده ای از اطلاعات وجود داشته باشد. البته واژه علم اطلاعات بکار رفته و مورد استفاده قرار گرفته است و به شاخه ای از تقسیمات کتابداری با بازیابی اتوماتیک اسناد چاپی اطلاق شده است. اما با توجه به کلیه جوانب کار با اطلاعات، محدودیت های بسیار زیادی در این شاخه نوظهور از فناوری موجود است. بیان مناسب آن است که شخص باید به دانش فراوری سیستمهای الکترونیکی و علوم کامپیوتر چنان بنگرد که به تولیدات همگرای آنها صورت مشخصی بدهد. در هر دو علم بدبینانی وجود دارند و این بدبینی هنگامی از بین خواهد رفت که علم اطلاعات به یک بلوغی برسد که بتوان آن را فناوری اطلاعات نامید. ما نباید برای این منظور در این مرحله فرمول دقیق و جامعی ارائه کنیم بلکه باید بیشتر تلاش شود که با مثالها توضیح داده شود و در بخشهای اصلی و اساسی شرح و بسط داده شود. مباحثی که بطور جاری، در زیر چتر فناوری اطلاعات قالب بندی می شوند.

رشته مهندسی فناوری اطلاعات:

در مقدمه سرفصل دروس رشته مهندسی فناوری اطلاعات چنین آمده است که :

" در اجرای اصول مختلف قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نظر به حجم عظیم اطلاعات از طرفی و نقش بلا انکار آن در کیفیت مدیریت و اداره امور و همچنین نقش ابزاری تکنولوژی کامپیوتر در کیفیت جمع آوری و سازماندهی اطلاعات از طرفی و نقش امکانات در نشر و انتقال سریع آن، پس از بررسی و مطالعه مباحث فنون کامپیوتر و شبکه های اطلاعاتی و همچنین مدیریت، دوره کارشناسی فناوری اطلاعات تدوین می گردد."

همچنین در همان جزوه اهداف دوره، تربیت کارشناسانی ذکر شده است که در زمینه مطالعه، طراحی، ساخت، راه اندازی و نگهداری سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری، جمع آوری، سازمان دهی، طبقه بندی، استفاده و انتقال اطلاعات تبحر لازم را داشته باشند و نقش و توانایی آنها به شرح زیر خواهد بود:

1- مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز

2- جمع آوری، سازماندهی و طبقه بندی اطلاعات

3- ایجاد و نگهداری نرم افزارهای مورد نیاز مانند: پست فارسی، ابزار جستجوی اطلاعات فارسی، گفتگوی فارسی و ...

4- طراحی و پیاده سازی شبکه های محلی

5- مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات

6- مطالعه و بررسی سیستمهای نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده اطلاعات مانند: سیستمهای عامل، سیستمهای بانک اطلاعاتی و ...

7- مطالعه و شناسایی شیوه های جدید برای اطلاع رسانی

در ضرورت و اهمیت دوره نیز چنین آمده است :

1- حجم عظیم اطلاعات و عدم امکان جمع آوری ، سازماندهی، انتقال و استفاده آنها به شیوه های سنتی

2- نقش سرعت، دقت و صحت اطلاعات در مدیریت و عدم امکان تامین آنها بدون استفاده از تکنولوژی کامپیوتر و اینترنت.

3- نفوذ روزافزون تجهیزات کامپیوتری و مخابراتی در جوامع بشری و لزوم ارتباط آنها به منظور اطلاع رسانی سریع.

4- لزوم همگامی با جوامع بشری و استفاده از امکانات روز



جدا از دروس عمومی که طبق قوانین باید در تمامی رشته ها باشد، در دروس پایه این رشته:

دروس ریاضی عمومی 1 و2_ معادلات دیفرانسیل _ آمار و احتمالات کاربردی _ کار گاه عمومی و فیزیک 1 و2 به چشم می خورد.

ما چه حد ریاضیات از دانشجویان این رشته انتظار داریم. دید سنتی به وجود دروس ریاضی عمومی در تمامی رشته های مهندسی بدون توجه به نیاز آن رشته به این دروس نشأت گرفته از تفکر دهه 1960 آمریکاست که ما را بر آن داشته است که در تدوین رشته های جدید در سال 2000 نیز همان تفکر را پیگیری کنیم. در سر فصلهای بسیاری از دانشگاههای دنیا می بینیم که در کل سه یا چهار سال تحصیل دوره کارشناسی ، یک یا دو درس با نام " ریاضی کاربرد در مهندسی فناوری اطلاعات" که شامل : توابع یک و چند متغیره، حد، مشتق، انتگرال، جبر خطی، منطق، گراف، درخت، آمار و احتمال و ... است دارد. به عقیده نگارنده چنین درس 4 یا 6 واحدی به مراتب کاربردی تر و مورد استفاده تر از 15 واحد از 5 درس ریاضی است که دانشجو را در سال اول به خود مشغول می دارد. یا در رشته مهندسی فناوری اطلاعات چه لزومی به ارائه درس فیزیک 1 که به مباحث مکانیک می پردازد وجود دارد و بدون ارتباط با درس فیزیک 2 که به مباحث الکتریسیته می پردازد و برای این رشته موردنیاز، پیش نیاز است. بدیهی است که این دروس نه چندان مورد نیاز باعث می شود که مانند تمامی رشته های مهندسی که طراحی آنها به اوایل دهه 1360 بر می گردد، دانشجویان به جای پرداختن به مباحث اصلی رشته خود به دنبال خواندن دروسی باشند که به آنها نیاز جدی در ادامه نخواهند داشت و از رشته و دانشگاه زده می شوند که خود جای بحث مفصل دیگری خواهد داشت.

البته جای خوشبختی است که نسبت به درس مهندسی نرم افزار، درس ریاضی مهندسی حذف شده است. در بخش دروس اصلی، 90% درس ها را دروس رشته مهندسی نرم افزار تشکیل می دهد با این تصور که کار اصلی فارغ التحصیلان با کامپیوتر است و این نشات گرفته از همان تفکر ابزاری به فناوری اطلاعات است نه اندیشه ای. به کامپیوتر به عنوان یک ابزار فناوری اطلاعات نگاه نشده بلکه به عنوان خود فناوری اطلاعات نگاه شده است. جالب آنست که در موضوعات درس مبانی کامپیوتر و برنامه سازی به تدریس زبان پاسکال اشاره شده است که سالهاست از رده خارج شده است. و جالبتر آنکه خود دانشگاههای طراح، در این درس زبان جاوا که یک زبان oop است و بسیار برای این رشته مفید است را تدریس می کنند. اگر بپذیریم نقش سخت افزار نیز در فناوری اطلاعات مهم است، از مجموع 61 واحد دروس اصلی رشته، فقط 15 واحد را دروس سخت افزاری تشکیل می دهند و در بین آنها درسی بنام مبانی الکترونیک دیجیتال دیده می شود که به عقیده اهل فن، مباحثی که در این درس گنجانیده شده است ( از مشخصات عملی مدارات دیجیتال تا cmos) حدود 12 واحد رشته مهندسی الکترونیک و 8 واحد رشته مهندسی نرم افزار است که طبیعتاً تدریس همه این مباحث در یک نیمسال اولاً امکان پذیر نیست ثانیاً در صورت تدریس این موارد به مانند نک زدن گنجشک خواهد بود و به همان مبحث اقیانوسی به عمق یک سانتی متر باز می گردیم.

در دروس اصلی به درس اصول و مبانی مدیریت و همچنین درس رفتار سازمانی برخورد می کنیم که باز شامل حدود 15 واحد رشته های مدیریت است ( سازمان_ منابع انسانی_ مالی_ بازاریابی_ رفتارسازمانی) که باز هم بدیهی است که استاد و دانشجو در این دروس، در کلاف سردر گمی گرفتار خواهند آمد که هر مبحث را آغاز و بدون پایان به مبحث دیگر خواهند پرداخت. جالب است در کلیه درس های این رشته به درسی مانند تجزیه و تحلیل سیستمهای اطلاعاتی یا سیستمهای اطلاعاتی مدیریت (MIS) که موضوعیت اصلی رشته می باشد بر نمی خوریم.دانشجو در این رشته یاد نمی گیرد که اگر در سیستمی می خواهد اندیشه فناوری اطلاعات را پیاده سازد باید آن را بشناسد و سپس دسترسی به اطلاعات را آسان سازد.

در دروس تخصصی رشته بدون آنکه دانشجو مفاهیم سیستمهای اطلاعاتی را بداند، یک راست به سراغ بحث کنترل پروژه فناوری اطلاعات رفته و بدون دانستن مفاهیم مدیریت استراتژیک یک راست به بحث مدیریت استراتژیک فناوری اطلاعات می پردازد که البته با مراجعه به مباحث و کتب مرجع معرفی شده ، متوجه می شویم که منظور استراتژیها در فناوری اطلاعات بوده که به مدیریت استراتیک تغییر نام داده است. در ذیل درسی بنام مهندسی فناوری اطلاعات 2 به بحث اخلاق کامپیوتری می پردازد که گرچه لازم است اما دانشجو با این نام درس و مباحث ذیل آن چه تعبیری خواهد داشت، بماند. در کل رشته از آشنایی دانشجویان با سیستم عامل XML ,UNIX,LINUX که احتیاج روزمره آنانست خبری نیست. گذشته از آنکه جای دروسی مانند e-Learning وGovernment e- و ... در این مباحث خالیست که البته درسی بدون سرفصل و مرجع به نام مباحث نو در فناوری اطلاعات صفحه سفیدی را در سرفصل به خود اختصاص داده است.

منبع : iritn.com

درهزاره سوم ، فناوري اطلاعات يا « IT » به عنوان عمده ترين محور تحول وتوسعه در جهان منظور شده است و دستاوردهاي ناشي از آن ، آن چنان با زندگي مردم عجين گرديده كه رويگرداني از آن ، اختلالي عظيم در جامعه و رفاه و آسايش مردم به وجود مي آورد . براي مثال ، كامپيوتري شدن بسياري ازامور جاري مردم ، انجام بسياري از كارهاي روزمره بانكي با استفاده از اينترنت و شبكه هاي ارتباطي در منزل و خانه ها ، آموزش الكترونيكي و مجازي و عدم نياز به حضور در كلاس هاي درس ، توسعه وترويج تجارت الكترونيكي از نتايج و دستاوردهاي فناوري اطلاعات است ؛ عواملي كه هر چند ، در مراحل اوليه رشد وتكامل قرار دارند اما درهمين حد نيز در رفاه و آسايش انسان نقش بسيار مهمي دارند .

ازهمين رو امروزه تمامي كشورها در زمينه فناوري اطلاعات و عموميت بخشيدن به آن در جامعه تلاشي پيگير دارند . دركشور ما نيز براي تربيت نيروي متخصص و كارآمد در زمينه IT و حركت سريع دراين عرصه ، رشته IT در دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي ارايه مي شود ودرمقاطع كارشناسي وكارشناسي ارشد دانشجو مي پذيرد .

دكتر جلالي كارشناس و متخصصIT و محقق پژوهشكده الكترونيك دانشگاه علم و صنعت ايران در معرفي اين رشته مي گويد :

« فناوري اطلاعات يا IT كه مخفف Information Technoblogy مي باشد ، رشته اي است كه تمام رشته هاي دانشگاهي را مي تواند پوشش دهد . منتها از نظر عملياتي يك رشته ميان رشته اي بين كامپيوتر و صنايع و برق است كه دراين ميان امور مربوط به توليد ، پردازش ، نگاهداشت وعرضه اطلاعات به مباحث كامپيوتري مرتبط مي شود ، بحث هاي مديريت اطلاعات و فرآيندهاي آن از سلسله بحث هاي رشته صنايع ورشته برق است وبه خصوص گرايش مخابرات ، انتقالات مرتبط با اطلاعات وداده ها را برعهده دارد.

دكتر جلالي درباره اهميت وكاربرد اين رشته مي گويد:

« IT ابزاري است كه امروزه درتهيه ، توزيع وبه كاربري اطلاعات نقش بزرگي را برعهده دارد . براي مثال در امر آموزش ، IT مجموعه اي ابزاري از سخت افزاري ، نرم افزاري و نيروي انساني است كه كمك مي كند تا علم ودانش با بهترين كيفيت و كارآيي درهرزمان و هرمكان در اختيار همه قرار گيرد . از سوي ديگر برخلاف آموزش سنتي ما كه يادگيري با تكيه بر حس شنوايي است ، IT زمينه اي را فراهم مي آورد تا چشم و گوش همزمان دريادگيري نقش داشته باشند و اين امر در فراگيري تأثير فوق العاده اي دارد . زيرا ضريب انتقال از طريق گوش 50 هزار Bit كامپيوتري است درحالي كه ضريب انتقال از طريق چشم و گوش 4 ميليون وسيصد هزار Bit كامپيوتري است . در واقع IT امروزه با تغيير درنحوه انتقال اطلاعات و ايجاد مدارس و دانشگاه هاي مجازي ، آموزش دنيا را تغيير داده و تأثير بسيار زيادي برآن گذاشته است . »

دكتر پدرام مدير گروه مهندسي فناوري اطلاعات دانشگاه صنعتي اميركبير نيز درمعرفي اين رشته مي گويد :

« IT استفاده بهينه از اطلاعات براي كاربردهاي مختلف است يعني متخصص اين رشته بايد بتواند اطلاعات را جمع آوري ، دسته بندي و پردازش كرده و به موقع از آن استفاده نمايد . ازهمين رو كارشناس اين رشته بايد مباني كامپيوتر را بلد باشد . به عبارت ديگر، هسته اصلي اين رشته همان هسته اصلي مهندسي كامپيوتر است منتها چون يكي از توانمندي هاي اصلي كارشناسي اين رشته بهره وري به موقع و صحيح از اطلاعات است ، دانشجوي IT بايد داراي اطلاعات جنبي در زمينه هاي مختلف باشد.
براي مثال ، فردي كه مي خواهد ازاين تكنولوژي درتجارت الكترونيكي استفاده كند بايد مديريت بداند يا فردي كه مي خواهد از IT در آموزش از راه دور بهره ببرد ، بايد با روش هاي آموزش آشنا باشند ».

توانمندي ها و ويژگي هاي لازم براي موفقيت در رشته مهندسي فناوري اطلاعاتي

با توجه به ماهيت ميان رشته اي مهندسي فناوري اطلاعات ، دانشجوي اين رشته لازم است كه به دو مبحث علوم مديريت و كامپيوترعلاقه مند باشد . هم چنين بايد در رياضي توانمند بوده و قدرت تجزيه و تحليل خوبي داشته باشد . زيرا به گفته « الكساندروف » رياضيدان و فيلسوف معاصر شوروي ، علم رياضي كاربرد فراواني درساير دانش ها ، صنعت و درهمه زمينه هاي مربوط به زندگي بشري دارد اين رشته درحال حاضر از بين داوطلبان گروه آزمايشي رياضي دانشجو مي پذيرد اما دكتر جلالي معتقداست كه رشته IT بايد از بين داوطلبان هر 5 گروه آزمايشي دانشجو بپذيرد و آزمون اين رشته بايد به صورت نيمه متمركز برگزار گردد تا علاقه مندترين و مستعد ترين داوطلبان وارد اين رشته گردند . داوطلباني كه بيش از ورد به دانشگاه با كامپيوتر آشنايي داشته ودراين زمينه توانمند باشند.

فرصت هاي شغلي موجود براي فارغ التحصيلان مهندسي فناوري اطلاعات ( در مقطع كارشناسي )

اين جا يك شهر الكترونيكي است . شهري كه آموزش ، تفريحات ، خريد وفروش و بخش قابل توجهي از ارتباطات آن الكترونيكي مي باشد . دراين شهر، فارغ التحصيلان IT حضوري فعال دارند زيرا از سوار شدن به مترو وتاكسي تا خريد از فروشگاهي كه در آن فروشنده اي حضور ندارد ، به صورت الكترونيكي انجام مي گيرد .

اين تصويري از آينده تمام كشورهاي جهان از جمله كشور ايران است . تصويري كه بيانگر وجود فرصت هاي شغلي فراوان براي فارغ التحصيل IT است . البته يك مهندس IT نه تنها در آينده ، بلكه در حال حاضر نيز فرصت هاي شغلي فراواني دارد .

منبع : اینترنت

برخی از مهمترین دانشگاه هایی که این رشته در آنها ارائه می شود عبارتند از :

صنعتی شریف, علم و صنعت, تربیت مدرس و پلی تکنیک(امیرکبیر).

کارشناسی ارشد این رشته نیز از همان سال شروع به پذیرش دانشجو کرده است. در ادامه با توجه به آغاز ثبت نام آزمون کارشناسی ارشد به معرفی دروس این رشته می پردازیم و ضرایب و گرایش های کارشناسی ارشد این رشته را بررسی می کنیم.

کارشناسی:

طول دوره تحصيل اين رشته 4 سال و هشت نيمسال است. دروس این مقطع بسیار شبیه به دروس رشته کامپیوتر است و تقریبا دروس اصلی آن با دروس گرایش نرم افزار مهندسی کامپیوتر یکسان است ولی دروس تخصصی و اختیاری آن تقریبا به طور کامل با آن متفاوت است. مجموع واحد هایی که دانشجو برای اخذ مدرک لیسانس باید بگذراند 149 واحد است.

فارغ التحصيلان اين رشته در اين حوزه ها می توانند فعاليت کنند:
1) مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نياز
2) جمع آوری، سازمان دهی، طبقه بندی اطلاعات
3) ايجاد و نگهداری نرم افزارهای مورد نياز مانند پست فارسی و ابزار جستجوی اطلاعات فارسی
4) طراحی و پياده سازی شبکه های محلی
5) مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات
6) مطالعه و بررسی سيستم های نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده از اطلاعات مانند سيستم های عامل و سيستم های بانک اطلاعاتی

7) مطالعه و شناسائی شيوه های جديد برای اطلاع رسانی..

دروس پایه و عمومی :

مجموعا شامل 41 واحد است. 20 واحد عمومی و 21 واحد پایه.

دروسی مانند رياضی ۱ , فيزيک۱ و ... جزو دروس پایه این رشته است و دروس عمومی آن شبیه سایر رشته های دانشگاهی شامل دروسی مانند معارف, انقلاب, فارسی عمومی و... است.

دروس اصلی :

مجموعا شامل 62 واحد است و در کل تنها در چهار درس (شبکه های کامپيوتری 2 , اقتصاد مهندسی , آز شبکه و مبانی الکترونیک دیجیتال) یعنی 10 واحد با دروس اصلی رشته مهندسی کامپیوتر فرق دارد.

اسامی دروس اصلی دروس و ضرایب آنها به قرار زیر است:

ساختمان های گسسته 3

مبانی کامپیوتر و برنامه سازی 4

زبان ماشین و برنامه نویسی سیستم 3

ساختمان داده 3

مدار منطقی 3

معماری 3

برنامه سازی پیشرفته 3

سیستم عامل 3 نظریه زبان و ماشین 3

پایگاه داده 3

طراحی الگوریتم 3

مهندسی نرم افزار 1 3

مهندسی نرم افزار 2 3

شبکه های کامپیوتری 1 3

شبکه های کامپیوتری 2 3

مبانی الکترونیک دیجیتال 3

هوش مصنوعی 3

اقتصاد مهندسی 3

آزمایشگاه شبکه 1

آزمایشگاه پایگاه داده 1

ارایه مطالب 2

زبان تخصصی 2

آز سیستم عامل 1

دروس تخصصی :

مجموعا شامل 31 واحد است که بطور کامل با دروس تخصی رشته مهندسی کامپیوتر متفاوت است.

اسامی دروس تخصصی و ضرایب آنها به قرار زیر است:

مبانی فناوری اطلاعات 2

مهندسی فناوری اطلاعات 2

تجارت الکترونیک 2

مدیریت و کنترل پروژه 2

فناوری اطلاعات 2

مهندسی فناوری اطلاعات 2

گرافیک کامپیوتری

اصول و مبانی مدیریت

مولتی مدیا

پروژه فناوری اطلاعات

کارآموزی .

دروس اختیاری :

دروس اختیاری دروسی است که دانشجو باید از میان آنها به دلخواه 5 درس یعنی 15 واحد را انتخاب کند. از میان این دروس درس هایی

مانند" گرافیک و خبره "به دانشجویان رشته نرم افزار نیز ارائه می شود.



اسامی دروس اختیاری و ضرایب آنها به قرار زیر است:

مديريت نگهداری فناوری اطلاعات

تحقيق در عمليات

سيستم های خبره

مديريت رفتار سازمانی

تعامل انسان و کامپيوتر

مباحث نو در فناوری اطلاعات

سيستم اطلاعات جغرافيايیGIS

شبيه سازی کامپيوتری

طراحی و پياده سازی کتابخانه الکترونيک

بهينه سازی کاربردی نرم افزارهای توزيع شده

آموزش مجازی

..............

کارشناسی ارشد :

این مقطع شامل نیمسال تحصیلی است و در 32 واحد به دانشجویان ارائه می شود. پذیرش از رشته های مهندسی کامپیوتر, مهندسی الکترونیک و مهندسی صنایع نیز صورت می گیرد.



گرایش ها:

1- تجارت الكترونيكي

2-سيستمهاي چند‌رسانه‌اي

3-مديريت سيستمهاي اطلاعاتي

4-امنيت اطلاعات

5- شبكه‌هاي كامپيوتري

6- مهندسي فناوري اطلاعات (IT)

دروس دوره ارشد :

الف- دانش زير بنائي (دروس اصلي پايه) 6 واحد

ب- دانش عمليات تخصصي (دروس اصلي تخصصي) 9 واحد

پ- دانش يک حوزه تخصصي (دروس اختياري) 9 واحد

ج- سمينار و روش تحقيق در فناوري اطلاعات 2 واحد

د- پروژه کارشناسي ارشد 6 واحد



********* چند نکته:********



با توجه به گرایشات مختلف دروس اصلی تخصصی در دو گرایش ( سيستمهاي تکنولوژي اطلاعات ITS و تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات ITC ) ارائه می شود. برای پذیرفته شدگانی که رشته کارشناسی آنها IT نبوده است حداکثر شش واحد جبرانی بصورت پیش نیاز ارائه می شود.



دروس اصلی ( مشترک ) و ضرایب:

مديريت و برنامه ريزی منابع اطلاعاتی ۳

مهندسی مجدد الکترونيکی فرايندهای کسب و کار ۳



دروس تخصصی ( ITC )

شبکه های کاميیوتری و انتقال داده ها ۳

ارزيابی عملکرد سيستم های کامپيوتری ۳

سيستم های خبره و مهندسی دانش ۳



دروس تخصصی ( ITS)

واسط های تجارت الکترونيک ۳

بازاريابی استراتژيک بر روی اينترنت ۳

استراتژی تکنولوژی اطلاعات ۳



منبع : tebyan.net و roshd.ir

در کشور ما نیز در راستای ایجاد تغییرات بنیادین و منطقی و دستیابی به نیروهای متخصص و کارآمد رشته فناوری اطلاعات به صورت متمرکز و غیرمتمرکز در مراکز آموزش عالی از جمله دانشگاهها ارایه میشود. در واقع میتوان گفت ورود رشته IT به مجموع رشته های ارایه شده در دانشگاههای کشور به ابتدای سال ۱۳۸۰ و همزمان با اوج گرفتن مباحث مربوط به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی در ایران بازمیگردد. اما در سال ۱۳۸۱ بود که رشته مهندسی فناوری اطلاعات بهطور رسمی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مورد پذیرش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار گرفت.
به گونه ای که رشته مهندسی فناوری اطلاعات در پایه لیسانس به طور همزمان در سه دانشگاه علم و صنعت، امیرکبیر و شیراز تدریس شد. از آن پس تاکنون رشته IT در مقاطع تحصیلی مختلف و توسط دانشگاه دولتی و غیردولتی به متقاضیان یادگیری این علم آموزش داده میشود و علیرغم نوپایی خود از طرفداران قابل توجهی برخوردار است. لذا آنچه در این گزارش مورد بررسی قرار میگیرد آشنایی با رشته مهندسی فناوری اطلاعات، پرداختن به چگونگی امکانات لازم و نقاط ضعف و چالشهای موجود در مسیر ارایه این رشته است.

● ماهیت رشته فناوری اطلاعات
پیش از هر چیز بهتر است ابتدا به ماهیت رشته فناوری اطلاعات در ایران بپردازیم. رشته IT در ایران ماهیتی میان رشتهای دارد. به این مفهوم که رشتهای خالص نیست و از تلفیق رشته هایی نظیر مدیریت، مهندسی صنایع، مهندسی الکترونیک و مهندسی کامپیوتر به ویژه نرم افزار به وجود آمده است.
ماهیت میان رشته ای فناوری اطلاعات باعث شده است هم اکنون دانشگاههای مختلفی چون تربیت مدرس، خواجه نصیر، تهران، امیرکبیر، شریف و علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد، برخی دانشکدههای فنی دانشگاه آزاد و سراسری در مقطع کارشناسی و دانشگاههای علمی-کاربردی و پودمانی در مقطع کاردانی به ارایه این رشته بپردازند.
بر اساس این گزارش رشته فناوری اطلاعات در دوره کاردانی بیشتر به ارایه کردن مسایل مربوط به وب میپردازد. در دوره کارشناسی نیز متقاضیان را با عملیات شبکه و امور اجرا کردن آن در سازمانها آشنا میکند و در پایان این دوره، اندک اندک وارد مباحث مدیریت پروژه میشود. البته قابل ذکر است کارشناسی ارشد IT دارای گرایشهای عمدهای نظیر تجارت الکترونیکی، سیستمهای چندرسانه ای، مدیریت سیستمهای اطلاعاتی، امنیت اطلاعات، شبکه های کامپیوتری و مهندسی فناوری اطلاعات است که برخی از این گرایشها در دانشگاههای ایران ارایه میشود.
در دوره کارشناسی ارشد نیز ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راه حلهای مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی میپردازد. هرچند مقطع دکترای فناوری اطلاعات در ایران ارایه نمی شود، اما انجام امور تحقیقاتی و دستیابی به نظریه های جدید از محورهای اصلی در این مقطع محسوب میشود.

● تفاوت رشته نرم افزار با فناوری اطلاعات
بهطور کلی ارتباط میان فناوری اطلاعات و نرم افزار مانند رابطه پزشک متخصص و دکتر داروساز است، به این مفهوم که پزشک صرفا به تجویز دارو و داروساز به ساخت دارو میپردازد.
مهندسی نرم افزار به صورت ریشه ای و بنیادین ضمن استفاده از پایه ریاضی و با عمق قابل توجه موضوعات را مورد توجه قرار میدهد، در حالی که مهندسی فناوری اطلاعات بیشتر جنبه های تکنولوژیک و کاربردی نرم افزار را بررسی میکند.
مهندس نرم افزار به ارایه راه حل برای حل مسایل پیچیده سازمانی میپردازد، در حالی که مهندس IT پیاده سازی راه حلها با استفاده از تکنیک را بر عهده میگیرد.

●توانمندی ها و ویژگی های لازم برای موفقیت در رشته مهندسی فناوری اطلاعاتی
با توجه به ماهیت میان رشته ای مهندسی فناوری اطلاعات ، دانشجوی این رشته لازم است که به دو مبحث علوم مدیریت و کامپیوترعلاقه مند باشد . هم چنین باید در ریاضی توانمند بوده و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد .
زیرا به گفته « الکساندروف ». ریاضیدان و فیلسوف معاصر شوروی ، علم ریاضی کاربرد فراوانی درسایر دانش ها ، صنعت و درهمه زمینه های مربوط به زندگی بشری دارد این رشته درحال حاضر از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی دانشجو می پذیرد اما دکتر جلالی معتقداست که رشته IT باید از بین داوطلبان هر ۵ گروه آزمایشی دانشجو بپذیرد و آزمون این رشته باید به صورت نیمه متمرکز برگزار گردد تا علاقه مندترین و مستعد ترین داوطلبان وارد این رشته گردند . داوطلبانی که بیش از ورد به دانشگاه با کامپیوتر آشنایی داشته ودراین زمینه توانمند باشند.

● توجه به نیازهای بازار کار
یکی از مهمترین عوامل جذب نیرو در بازار کار توجه به نیازهای جامعه هنگام تربیت دانش آموختگان است. دکتر جلالی، در مورد نیاز فعلی بازار کار ایران در زمینه IT چنین اظهار میکند: در حال حاضر بازار کار ایران، بیش از هر چیز به تکنسین فناوری اطلاعات نیاز دارد که این امر مستلزم تحصیل در پایه کاردانی است، زیرا امروزه بسیاری از مراکز نظیر مدارس، بانکها و غیره به سیستم کامپیوتر مجهز هستند و به افرادی نیازمندند که قادر به نگهداری و پشتیبانی از آنها باشد و این اقدام نه به مهندس احتیاج دارد و نه فرد دیپلمه توانایی انجام این کار را دارد.
لذا با توجه به رشد فناوری اطلاعات در کشور، زمانی به مهندس IT احتیاج خواهیم داشت که برنامه های وسیع و مدیریتی در این حوزه داشته باشیم و IT تا لایه های عمقی جامعه نیز پیش رفته باشد.
در حال حاضر وزارت بازرگانی در پی آن است که سیستم تجارت ایران را مثل کشورهای پیشرفته، الکترونیکی کند. این پروژه بسیار پیچیده است و نیاز به تعداد قابل توجهی متخصص IT دارد. تا جایی که اگر تمامی دانشجویان ما وارد بازار کار شوند. باز هم پاسخگویی نیاز این پروژه و پروژه های مشابه نخواهند بود. حتی در کارهایی ساده تر مثل مکانیزه شدن سیستم یک اداره، نیاز به متخصص این رشته است. به عبارت دیگر در حال حاضر، همه چیز به سمت IT پیش می رود و به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته اگر توانمند باشند، بیکار نخواهد ماند.

● توصیه به علاقه مندان رشته IT
در پایان بد نیست توصیهای نیز به افرادی داشته باشیم که مایلند در این رشته به تحصیل بپردازند. کارشناسان معتقدند با توجه به وضعیت کنونی رشته IT در کشور، بهتر است افرادی به تحصیل در این علم بپردازند که میخواهند بلافاصله پس از اتمام تحصیلات وارد بازار کار شوند، یعنی به عبارت دیگر تصمیم به ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را ندارند.
لذا چنانچه فردی میخواهد به تحصیل در سطوح ارشد و دکترا در زمینه IT بپردازد، بهتر است ابتدا با مهندسی کامپیوتر (نرم افزار) به تقویت پایه علمی خود اقدام کند و سپس در مقاطع بعدی به رشته فناوری اطلاعات بپردازد، زیرا فراگیری رشته IT با پایه نرم افزار میتواند زمینه های یادگیری بهتر این رشته را ایجاد کند.

منبع : Tebyan.net

آینده شغلی رشته فناوری اطلاعات


رشته مهندسی فناوری اطلاعات، زیرمجموعه گروه فنی در دانشگاه محسوب میشود. این رشته دانشی را به مخاطب منتقل میکند که طی آن روشهای جمع آوری اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر شود.
مطالعه، طراحی، ساخت، راه اندازی، نگهداری سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری، جمع آوری، سازماندهی، طبقه بندی و انتقال اطلاعات مهمترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال میکند. مهمترین توانمندی دانش آموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهره برداری به موقع از اطلاعات است. هسته اصلی این رشته را مهندسی کامپیوتر به ویژه گرایش نرم افزار تشکیل میدهد.
در عصری که به سر میبریم فناوری اطلاعات یکی از عمده ترین محورهای تحول و توسعه در دنیا محسوب میشود. امروزه دستاوردهای ناشی از فناوری اطلاعات چنان با زندگی مردم تلفیق شده است که توقف در مسیر آن باعث ایجاد اختلال در جامعه و حتی رفاه و آسایش مردم میشود. از اینرو بسیاری از کشورها جهت عمومیت بخشیدن به استفاده از فناوری اطلاعات دست به اقدامات خرد و کلانی زده اند که آموزش آکادمیک فناوری اطلاعات یکی از این موارد است.
در کشور ما نیز در راستای ایجاد تغییرات بنیادین و منطقی و دستیابی به نیروهای متخصص و کارآمد رشته فناوری اطلاعات به صورت متمرکز و غیرمتمرکز در مراکز آموزش عالی از جمله دانشگاهها ارایه میشود. در واقع میتوان گفت ورود رشته IT به مجموع رشته های ارایه شده در دانشگاههای کشور به ابتدای سال ۱۳۸۰ و همزمان با اوج گرفتن مباحث مربوط به فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی در ایران بازمیگردد. اما در سال ۱۳۸۱ بود که رشته مهندسی فناوری اطلاعات بهطور رسمی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مورد پذیرش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار گرفت.
به گونه ای که رشته مهندسی فناوری اطلاعات در پایه لیسانس به طور همزمان در سه دانشگاه علم و صنعت، امیرکبیر و شیراز تدریس شد. از آن پس تاکنون رشته IT در مقاطع تحصیلی مختلف و توسط دانشگاه دولتی و غیردولتی به متقاضیان یادگیری این علم آموزش داده میشود و علیرغم نوپایی خود از طرفداران قابل توجهی برخوردار است. لذا آنچه در این گزارش مورد بررسی قرار میگیرد آشنایی با رشته مهندسی فناوری اطلاعات، پرداختن به چگونگی امکانات لازم و نقاط ضعف و چالشهای موجود در مسیر ارایه این رشته است.

● ماهیت رشته فناوری اطلاعات
پیش از هر چیز بهتر است ابتدا به ماهیت رشته فناوری اطلاعات در ایران بپردازیم. رشته IT در ایران ماهیتی میان رشتهای دارد. به این مفهوم که رشتهای خالص نیست و از تلفیق رشته هایی نظیر مدیریت، مهندسی صنایع، مهندسی الکترونیک و مهندسی کامپیوتر به ویژه نرم افزار به وجود آمده است.
ماهیت میان رشته ای فناوری اطلاعات باعث شده است هم اکنون دانشگاههای مختلفی چون تربیت مدرس، خواجه نصیر، تهران، امیرکبیر، شریف و علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد، برخی دانشکدههای فنی دانشگاه آزاد و سراسری در مقطع کارشناسی و دانشگاههای علمی-کاربردی و پودمانی در مقطع کاردانی به ارایه این رشته بپردازند.
بر اساس این گزارش رشته فناوری اطلاعات در دوره کاردانی بیشتر به ارایه کردن مسایل مربوط به وب میپردازد. در دوره کارشناسی نیز متقاضیان را با عملیات شبکه و امور اجرا کردن آن در سازمانها آشنا میکند و در پایان این دوره، اندک اندک وارد مباحث مدیریت پروژه میشود. البته قابل ذکر است کارشناسی ارشد IT دارای گرایشهای عمدهای نظیر تجارت الکترونیکی، سیستمهای چندرسانه ای، مدیریت سیستمهای اطلاعاتی، امنیت اطلاعات، شبکه های کامپیوتری و مهندسی فناوری اطلاعات است که برخی از این گرایشها در دانشگاههای ایران ارایه میشود.
در دوره کارشناسی ارشد نیز ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راه حلهای مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی میپردازد. هرچند مقطع دکترای فناوری اطلاعات در ایران ارایه نمی شود، اما انجام امور تحقیقاتی و دستیابی به نظریه های جدید از محورهای اصلی در این مقطع محسوب میشود.

● تفاوت رشته نرم افزار با فناوری اطلاعات

بهطور کلی ارتباط میان فناوری اطلاعات و نرم افزار مانند رابطه پزشک متخصص و دکتر داروساز است، به این مفهوم که پزشک صرفا به تجویز دارو و داروساز به ساخت دارو میپردازد.
مهندسی نرم افزار به صورت ریشه ای و بنیادین ضمن استفاده از پایه ریاضی و با عمق قابل توجه موضوعات را مورد توجه قرار میدهد، در حالی که مهندسی فناوری اطلاعات بیشتر جنبه های تکنولوژیک و کاربردی نرم افزار را بررسی میکند.
مهندس نرم افزار به ارایه راه حل برای حل مسایل پیچیده سازمانی میپردازد، در حالی که مهندس IT پیاده سازی راه حلها با استفاده از تکنیک را بر عهده میگیرد.

●توانمندی ها و ویژگی های لازم برای موفقیت در رشته مهندسی فناوری اطلاعاتی
با توجه به ماهیت میان رشته ای مهندسی فناوری اطلاعات ، دانشجوی این رشته لازم است که به دو مبحث علوم مدیریت و کامپیوترعلاقه مند باشد . هم چنین باید در ریاضی توانمند بوده و قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشد .
زیرا به گفته « الکساندروف ». ریاضیدان و فیلسوف معاصر شوروی ، علم ریاضی کاربرد فراوانی درسایر دانش ها ، صنعت و درهمه زمینه های مربوط به زندگی بشری دارد این رشته درحال حاضر از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی دانشجو می پذیرد اما دکتر جلالی معتقداست که رشته IT باید از بین داوطلبان هر ۵ گروه آزمایشی دانشجو بپذیرد و آزمون این رشته باید به صورت نیمه متمرکز برگزار گردد تا علاقه مندترین و مستعد ترین داوطلبان وارد این رشته گردند . داوطلبانی که بیش از ورد به دانشگاه با کامپیوتر آشنایی داشته ودراین زمینه توانمند باشند.

● توجه به نیازهای بازار کار

یکی از مهمترین عوامل جذب نیرو در بازار کار توجه به نیازهای جامعه هنگام تربیت دانش آموختگان است. دکتر جلالی، در مورد نیاز فعلی بازار کار ایران در زمینه IT چنین اظهار میکند: در حال حاضر بازار کار ایران، بیش از هر چیز به تکنسین فناوری اطلاعات نیاز دارد که این امر مستلزم تحصیل در پایه کاردانی است، زیرا امروزه بسیاری از مراکز نظیر مدارس، بانکها و غیره به سیستم کامپیوتر مجهز هستند و به افرادی نیازمندند که قادر به نگهداری و پشتیبانی از آنها باشد و این اقدام نه به مهندس احتیاج دارد و نه فرد دیپلمه توانایی انجام این کار را دارد.
لذا با توجه به رشد فناوری اطلاعات در کشور، زمانی به مهندس IT احتیاج خواهیم داشت که برنامه های وسیع و مدیریتی در این حوزه داشته باشیم و IT تا لایه های عمقی جامعه نیز پیش رفته باشد.
در حال حاضر وزارت بازرگانی در پی آن است که سیستم تجارت ایران را مثل کشورهای پیشرفته، الکترونیکی کند. این پروژه بسیار پیچیده است و نیاز به تعداد قابل توجهی متخصص IT دارد. تا جایی که اگر تمامی دانشجویان ما وارد بازار کار شوند. باز هم پاسخگویی نیاز این پروژه و پروژه های مشابه نخواهند بود. حتی در کارهایی ساده تر مثل مکانیزه شدن سیستم یک اداره، نیاز به متخصص این رشته است. به عبارت دیگر در حال حاضر، همه چیز به سمت IT پیش می رود و به همین دلیل فارغ التحصیلان این رشته اگر توانمند باشند، بیکار نخواهد ماند.

● توصیه به علاقه مندان رشته IT

در پایان بد نیست توصیهای نیز به افرادی داشته باشیم که مایلند در این رشته به تحصیل بپردازند. کارشناسان معتقدند با توجه به وضعیت کنونی رشته IT در کشور، بهتر است افرادی به تحصیل در این علم بپردازند که میخواهند بلافاصله پس از اتمام تحصیلات وارد بازار کار شوند، یعنی به عبارت دیگر تصمیم به ادامه تحصیل در سطوح بالاتر را ندارند.

لذا چنانچه فردی میخواهد به تحصیل در سطوح ارشد و دکترا در زمینه IT بپردازد، بهتر است ابتدا با مهندسی کامپیوتر (نرم افزار) به تقویت پایه علمی خود اقدام کند و سپس در مقاطع بعدی به رشته فناوری اطلاعات بپردازد، زیرا فراگیری رشته IT با پایه نرم افزار میتواند زمینه های یادگیری بهتر این رشته را ایجاد کند.

منبع : Tebyan.net :

* گرایش‌ها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد


این رشته در مقطع کارشناسی ارشد دارای گرایش‌های زیر است:

۱- تجارت الکترونیکی

۲- مدیریت سیستم های اطلاعاتی

۳- شبکه های کامپیوتری

۴- مهندسی فناوری اطلاعات (IT)

توضیحی پیرامون هر گرایش

* شبکه های کامپیوتری

این گرایش از رشته IT در سرتاسر دنیا زیررشته ای از گرایش مهندسی کامپیوتر و مخابرات تلقی می‌شود و از لحاظ کاربردی پیشینه طولانی تری نسبت به دیگر گرایش‌های فن آوری اطلاعات دارد. متخصین شبکه های کامپیوتری قادر خواهند با توانایی های برگرفته از تحصیلات خود در این زمینه فعالیت های گونگاگونی را انجام داده و در حرفه های متفاوت و متنوعی مشغول به خدمت رسانی شوند. از جمله این دانش‌های کاربردی این گرایش می‌توان به موارد مهمی همچن طراحی و پیکربندی و پیاده سازی شبکه های کامپیوتری و برنامه نویسی شبکه اشاره کرد. امنیت در شبکه های کامپیوتری از دیگر مباحثی است که در قالب تعلیمات مرتبط با این گرایش قرار می‌گیرد. مهندسان گرایش شبکه های کامپیوتری همچنین قادر خواهند بود با مهندسان گرایش های دیگر مثل تجارت الکترونیک در زمینه بسترسازی برای فعالیت‌هایشان، همکاری کنند. ساختن برنامه های تحت شبکه اینترینت جهانی یا web و پیاده سازی سیستم‌های توزیع شده (مانند پایگاه داده های توزیع شده یا سیستم عاملهای توزیع شده) از دیگر فعالیت‌هایی است که به کارشناسان محصل در این گرایش آموزش داده می‌شود.

* تجارت الکترونیک و سیستم های چند رسانه‌ایی

تجارت الکترونیک با استفاده از شبکه های رایانه ای، معاملات تجاری را در مراحل گوناگون آن مانند طراحی، تولید، خرید و فروش و تحویل، ساده نموده و به آن سرعت می بخشد. عبارت «تجارت الکترونیک» دربرگیرنده هر گونه تجارت و تعامل مدیریتی است که با استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات صورت می گیرد. هدف از این دوره ارائه درکی مناسب از فناوری‌های مرتبط با شبکه های کامپیوتری، مهارت در طراحی و تولید سیستم‌های مالتی مدیا برای توزیع در سطح شبکه و آگاهی از ابزارها و روشهای مودنیاز برای تغییر وظایف تجارتی و مدیریتی از طریق انجام معاملات به صورت الکترونیکی است. دوره کارشناسی ارشد رشته تجارت الکترونیک فارغ التحصیلانی کاردان با دانش فنی، مهارتهای خلاق و توانایی تجاری خلق می کند تا بتوانند از پتانسیل عظیم بازاریابی در شبکه های رایانه ای بهره برداری نمایند.

* فناوری اطلاعات

رشته فناوری اطلاعات دانشی را به مخاطب منتقل می‌کند که طی آن روش‌های جمع‌آوری اطلاعات، استفاده و انتقال آن میسر شود. مطالعه، طراحی، ساخت، راه‌اندازی، نگهداری سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، جمع‌آوری، سازمان‌دهی، طبقه‌بندی و انتقال اطلاعات مهم‌ترین اهدافی است که مهندسی فناوری اطلاعات آن را دنبال می‌کند. مهم‌ترین توانمندی دانش‌آموختگان این رشته، استفاده صحیح و بهره‌برداری به‌موقع از اطلاعات است. در عصری که به‌سر می‌بریم فناوری اطلاعات یکی از عمده‌ترین محورهای تحول و توسعه در دنیا محسوب می‌شود. امروزه دستاوردهای ناشی از فناوری اطلاعات چنان با زندگی مردم تلفیق شده است که توقف در مسیر آن باعث ایجاد اختلال در جامعه و حتی رفاه و آسایش مردم می‌شود. از این‌رو بسیاری از کشورها جهت عمومیت بخشیدن به استفاده از فناوری اطلاعات دست به اقدامات خرد و کلانی زده‌اند که آموزش آکادمیک فناوری اطلاعات یکی از این موارد است. رشته فناوری اطلاعات در دوره کارشناسی ارشد ضمن تکمیل مدیریت پروژه به ارایه راه‌حل‌های مناسب برای مسایل پیچیده سازمانی می‌پردازد.

* مدیریت سیستمهای اطلاعاتی و امنیت اطلاعات

با توجه به افزایش وابستگی به تکنولوژِی اطلاعات و ارتباطات دردولت الکترونیک و خطراتی که دراستفاده از آن با آنها مواجه هستیم مانند برنامه های مخرب ویروسها، حمله نفوذ گران و سارقان، حملات Dos و DDos و … نیاز به متخصیصنی که بتوانند جلوی اینگونه خطرات را بگیرند و یا در صورت بروز سیستم ها را سریعا ریکاوری کنند بسیار احساس می شود. بنا بر گزارش Gartner بین رشته های IT این رشته بیشترین رشد را در سال ۲۰۰۵ داشته است که خود گواهی بر اهمیت و ضرورت امنیت اطلاعات در شرکت ها و سازمان ها می باشد.

* زمینه‌های اشتغال

با توجه به گسترش روزافزون دنیای کامپیوتر امروزه بیش از هر زمان دیگری نیاز به متخصصان کامپیوتر احساس می‌شود. امروزه یک مهندس کامپیوتر اگر علاقمند به کار باشد، هیچ وقت با مشکل بیکاری روبه رو نمی‌شود. به خصوص مهندسین نرم افزار فرصت‌های شغلی بیشتری داشته و برای کارکردن نیاز به امکانات و تجهیزات زیادی ندارند. فرصت‌های شغلی این رشته به حدی گسترده و متعدد است که نه تنها فارغ التحصیلان این رشته به راحتی جذب بازار کار می شوند بلکه دانشجویان دو سال آخر این رشته نیز می توانند وارد بازار کار شده و فعالیت کنند. برای مهندسین سخت افزار هم امکان کار در شرکت‌های تولید کننده قطعات و دستگاه‌ها و مراکز صنعتی – تولیدی بسیار فراهم است و از نظر سطح درآمدی هم با توجه به دانش و پشتکار شخصی در حد قابل قبول و ایده آلی قرار دارند. از طرفی با توجه به استفاده روزافزون از شبکه اینترنت زمینه کار در این موضوع نیز بسیار مهیاست.

بازار کار در خارج از کشور

پیش از هر چیز شایان ذکر است که به دلیل نزدیکی میدان‌های فعالیت در هر دو رشته مهندسی کامپیوتر و IT، بازار کار و فعالیت‌های اقتصادی نیز در این دو رشته بسیار به یکدیگر نزدیک است و داوطلبین کار در خارج نه بر اساس یکی از این دو رشته تحصیلی بلکه بر پایه توانایی‌های فردی می‌توانند گوی سبقت را جهت در اختیار گرفتن شغل (مسلما مرتبط با کامپیوتر) بربایند.

رشته‌های مهندسی سخت افزار، نرم افزار و IT (آنچه به عنوان IT در کشور ما تدریس می‌شود) در خارج از این مرزها به عنوان مجموعه‌ی مهندسی کامپیوتر شناخته می‌شوند که این مجموعه طبق آمارگیری‌های اخیر (تاریخ آمارگیری: ۱۱ July 2007 ) پر درآمدترین رشته دانشگاهی محسوب می‌شود که بیشترین درآمد را عاید فارغ التحصیلان خود می‌کند. رقم تخمینی ۱۰۴ هزار دلار در سال برای افراد با سابقه کاری ۱۰ سال به بالا گواه بر این نکته است که دانشجویان این رشته با تلاش و پشتکار می‌توانند آینده موفقی را برای خود در خارج از کشور رقم بزنند. آمار بیکاری در این رشته نیز نسبت به بسیاری از رشته‌ها بسیار کمتر است و حتی طبق آمار اعلام شده دانشجویانی که هنوز تحصیل خود را نیز به پایان نرسانده‌اند هم می‌توانند در حین تحصیل، شاغل یکی از میدان‌های کاری مرتبط با این رشته شده و به بهبود وضع اقتصادی خود در کنار فرآگیری این علوم، بپردازند. کشورهای آلمان و آمریکا از جمله بزرگترین پذیرندگان مهندسین کامپیوتر و کشورهای هند و ژاپن هم بزرگترین صادرکنندگان آن‌ها محسوب می‌شوند. این در حالیست که بعد از آلمان کشورهای غرب اروپا، اسکاندیناوی و خاورمیانه گزینه‌های مناسب و دردسترس‌تری برای دانشجویانی که قصد عزیمت از کشور جهت کار و فعالیت در کشورهای دیگر را دارند، است.

* بازار کار رشته مهندسی فناوری اطلاعات

۱- مطالعه، بررسی و امکان سنجی سخت افزار، شبکه و نرم افزار مورد نیاز

۲- جمع آوری، سازمان دهی، طبقه بندی اطلاعات

۳- ایجاد و نگهداری نرم افزارهای مورد نیاز مانند پست فارسی و ابزار جستجوی اطلاعات فارسی

۴- طراحی و پیاده سازی شبکه های محلی

۵- مطالعه و بررسی ابزار مخابراتی مناسب برای انتقال اطلاعات

۶- مطالعه و بررسی سیستم‌های نرم افزاری مناسب برای سازماندهی و استفاده از اطلاعات مانند سیستم‌های عامل و سیستم‌های بانک اطلاعاتی

۷- مطالعه و شناسایی شیوه‌های جدید برای اطلاع رسانی

* بازار کار رشته امنیت

۱- تولید محصولات نرم افزاری و سخت افزاری مانند:

- دیوار آتش ( fire walls )

- سیستمهای کنترل نفوذ ( Honey pots )

- سیستمهای تشخیص نفوذ ( IDS & IPS )

- سیستمهای پالایش ( Filters)

2- فراهم سازی امنیت لازم برای تراکنش‌های مالی بانک‌ها

۳- فعالیت در مراکز داده و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت برای تامین امنیت سرورها

* بازار کار رشته تجارت الکترونیک

۱- فعالیت در بانک‌ها حول محور پول الکترونیک مانند:

- بانکداری اینترنتی

- بانکداری از طریق موبایل

۲- ایجاد سایت‌های ارائه دهنده خدمات تجارت الکترونیک

* مکان‌هایی که در ایران می توان در آن‌ها مشغول به کار شد

۱- شرکت‌های نرم افزاری مانند همکاران سیستم و پرورش داده‌ها

۲- شرکت‌های سخت افزاری

۳- شرکت‌های ارتباطی و شبکه

۴- شرکت‌های مخابراتی

۵- شرکت‌های تجاری مانند بانک‌ها و دیگر موسسات مالی و اعتباری